Skuteczne odprowadzanie ciepła z układu ma istotne znaczenie dla poprawności działania urządzeń i ich trwałości. Do odprowadzania ciepła służą radiatory. Ich wybór nie może być jednak przypadkowy.
Nazwa „radiator” pochodzi z języka łacińskiego i oznacza po prostu „rozpraszacz ciepła”. Zadaniem radiatora jest właśnie odprowadzanie ciepła z elementu, z którym radiator się styka. Ciepło jest oddawane do otoczenia. Radiatory są montowane w wielu urządzeniach. Wystarczy wymienić chociażby komputery, silniki, urządzenia chłodnicze czy wzmacniacze. Dzięki radiatorom elementy w układach elektronicznych lub narażone na tarcie nie ulegną przegrzaniu, co uchroni je przed uszkodzeniem. To oznacza, że radiatory pełnią istotną funkcję w różnych konstrukcjach.
Kiedy konieczny jest radiator?
Na tak postawione pytanie po części już odpowiedzieliśmy. Radiator przyda się wszędzie tam, gdzie dochodzi do nagrzewania się podzespołów lub elementów konstrukcyjnych. Skuteczne chłodzenie ważne jest bowiem nie tylko w samochodach, ale także w urządzeniach elektronicznych i maszynach. Pozostaje jednak kwestia doboru odpowiednich radiatorów, bo radiatory bywają różne i w różny sposób spełniają swoje zadania.
W przypadku rozpraszania ciepła z układów, w których moc nie przekracza kilkudziesięciu watów, zwykle wystarczą standardowe radiatory z metalu dobrze przewodzącego ciepło. Kształt takiego radiatora jest charakterystyczny – żeberka lub pręty. To zwiększa skuteczność przekazywania ciepła od nagrzewającego się elementu.
Jeśli jednak konieczne jest rozproszenie ciepła w układach o dużej mocy (kilkaset watów), trzeba często zastosować inne rozwiązanie. Zwykle nie ma tak wiele miejsca, żeby zamontować bardzo duże radiatory metalowe, dlatego lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie radiatorów z chłodzeniem wodnym lub całych zestawów chłodzących z wentylatorami. Trzeba jednak pamiętać, że skuteczność tych ostatnich może spadać z czasem ze względu na gromadzący się kurz lub zużycie wentylatora.
Kryteria przy wyborze radiatora
Skuteczne chłodzenie i rozpraszanie ciepła w układach jest istotne, zatem nie ma mowy o przypadkowym doborze radiatorów. Jakimi kryteriami zatem się kierować, aby odpowiednio chłodzić układ? Przede wszystkim trzeba dobrać odpowiedni rozmiar radiatora. Tutaj jednak trzeba uważać. Nie zawsze zwiększenie długości radiatora ma sens, co wynika z jego oporu cieplnego wyrażanego w K/W. Niekiedy skuteczniejszy okazuje się radiator szerszy lub z wyższymi żeberkami.
Warto także pamiętać, że skuteczny radiator musi posiadać specjalną powłokę anodyzowaną, która zwiększa skuteczność rozpraszania ciepła.
Jak rozproszyć ciepło od radiatora?
Radiator służy do tego, żeby odebrać ciepło od nagrzewającego się elementu. Co jednak zrobić z ciepłem przejętym przez radiator? Taki element oddaje ciepło do otoczenia przez konwekcję i promieniowanie. Konwekcja to oddanie ciepła do przepływającego powietrza, co można osiągnąć za pomocą wentylatorów. Wystarczy zajrzeć do komputerów, żeby zobaczyć takie rozwiązanie.
Radiator ma za zadanie odebrać ciepło od nagrzewającego się elementu w danym układzie. Jeśli takie rozproszenie ciepła będzie skuteczne, element zostanie uchroniony przed przegrzaniem i zapewni się układowi bezawaryjne działanie.
